Điều cần biết về luật con nuôi năm 2024: Quyền và Trách nhiệm cha mẹ nuôi

Nhận nuôi con nuôi là gì?

Trong một thế giới nơi tình thương và lòng nhân ái không ngừng lan tỏa, việc nhận nuôi con nuôi nổi lên như một biểu hiện sâu sắc của lòng yêu thương và sự chia sẻ. Đó là một hành trình không chỉ mang lại sự thay đổi cho cuộc sống của người nhận nuôi mà còn mang lại sự hạnh phúc và hy vọng cho những đứa trẻ cần được chăm sóc và yêu thương.

Ngày nay, việc nhận nuôi con nuôi đã trở thành một phần của xã hội, nơi nơi những tấm lòng ấm áp và lòng nhân ái được lan tỏa. Điều này là sự lựa chọn tự nguyện của những người muốn mở lòng, tạo điều kiện cho một đứa trẻ có một gia đình, một ngôi nhà thật sự. 

Quy trình nhận nuôi con nuôi không chỉ đơn giản là việc đưa một đứa trẻ vào một gia đình mới. Mà còn phải thực hiện quy trình pháp lý xin phép nhận nuôi con nuôi, qua các cuộc phỏng vấn, đến thủ tục pháp lý phức tạp, mỗi bước đi đều đánh dấu sự quyết tâm và tình yêu thương của những người muốn tạo điều kiện cho một cuộc sống mới cho đứa trẻ.

Theo Điều 2 và Điều 3 Luật nuôi con nuôi 2010 của Việt Nam đã quy định: việc nhận con nuôi được là việc xác lập quan hệ cha, mẹ và con giữa người nhận con nuôi và người được nhận làm con nuôi. Việc nuôi con nuôi nhằm xác lập quan hệ cha, mẹ và con lâu dài, bền vững, vì lợi ích tốt nhất của người được nhận làm con nuôi, bảo đảm cho con nuôi được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trong môi trường gia đình.

Khi quy trình pháp lý hoàn thành, một gia đình mới được hình thành, nơi mà một đứa trẻ được chào đón với tình yêu và lòng nhân ái. Để có thể nhận được con nuôi, các cha mẹ nuôi cần thực hiện quy trình thủ tục pháp lý như sau:

Thủ tục nhận nuôi theo luật con nuôi

Để có thể nhận nuôi con nuôi thì người nhận nuôi phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện tại Điều 14 và Điều 21 Luật Nuôi con nuôi 2010, bên cạnh đó người được nhận nuôi cũng phải đáp ứng các điều kiện tại Điều 8 Luật Nuôi con nuôi 2010. Sau khi đáp ứng được tất cả các điều kiện mà luật quy định thì người nhận nuôi có thể tiến hành thủ tục nhận nuôi theo luật con nuôi.

Hồ sơ của người nhận con nuôi và người được nhận nuôi

Người nhận con nuôi cần có các loại giấy tờ hồ sơ theo quy định tại Điều 17 Luật nuôi con nuôi 2010, bao gồm:

• Đơn xin nhận con nuôi;
• Bản sao Hộ chiếu, Giấy chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ có giá trị thay thế;
• Phiếu lý lịch tư pháp;
• Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân;
• Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp; văn bản xác nhận hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế do UBND cấp xã nơi người nhận con nuôi thường trú cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 14 của Luật nuôi con nuôi 2010.

Người được nhận nuôi cũng cần phải có các loại giấy tờ theo quy định tại Điều 18 Luật nuôi con nuôi 2010, bao gồm:

• Giấy khai sinh;
• Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp;
• Hai ảnh toàn thân, nhìn thẳng chụp không quá 06 tháng;
• Biên bản xác nhận do UBND hoặc Công an cấp xã nơi phát hiện trẻ bị bỏ rơi lập đối với trẻ em bị bỏ rơi;
• Giấy chứng tử của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của trẻ em là đã chết đối với trẻ em mồ côi (nếu có);
• Quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của người được giới thiệu làm con nuôi mất tích đối với người được giới thiệu làm con nuôi mà cha đẻ, mẹ đẻ mất tích (nếu có);
• Quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của người được giới thiệu làm con nuôi mất năng lực hành vi dân sự đối với người được giới thiệu làm con nuôi mà cha đẻ, mẹ để mất năng lực hành vi dân sự (nếu có);
• Quyết định tiếp nhận đối với trẻ em ở cơ sở nuôi dưỡng.

Thủ tục thực hiện đăng ký nhận con nuôi

Bước 1: Nộp hồ sơ đăng ký nhận con nuôi; 

Bước 2: Kiểm tra hồ sơ, lấy ý kiến của những người liên quan;

Bước 3: Cấp giấy chứng nhận nhận nuôi con nuôi.

* Lưu ý: Thời gian xử lý hồ sơ nhận nuôi là 30 ngày, bắt đầu từ ngày Ủy ban nhân dân cấp xã nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Quyền và Trách nhiệm cha mẹ nuôi theo luật con nuôi

Theo khoản 1, 2 Điều 78 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định quyền và nghĩa vụ của cha, mẹ nuôi và con nuôi như sau:

1. Cha nuôi, mẹ nuôi, con nuôi có quyền và nghĩa vụ của cha, mẹ, con được quy định trong Luật này kể từ thời điểm quan hệ nuôi con nuôi được xác lập theo quy định của Luật nuôi con nuôi.

Trong trường hợp chấm dứt việc nuôi con nuôi theo quyết định của Tòa án thì quyền, nghĩa vụ của cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi chấm dứt kể từ ngày quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật.

2. Quyền, nghĩa vụ của cha đẻ, mẹ đẻ và con đã làm con nuôi của người khác được thực hiện theo quy định của Luật nuôi con nuôi.

Ngoài ra, tại Điều 24 Luật nuôi con nuôi 2010 cũng có quy định rất rõ về hệ quả của việc nuôi con nuôi như sau: 

Kể từ ngày giao nhận con nuôi, giữa cha mẹ nuôi và con nuôi có đầy đủ các quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con; giữa con nuôi và các thành viên khác của gia đình cha mẹ nuôi cũng có các quyền, nghĩa vụ đối với nhau theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, pháp luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

Như vậy, cha mẹ nuôi có đầy đủ các quyền hợp pháp và trách nhiệm pháp lý đối với việc chăm sóc và nuôi dưỡng đứa trẻ theo quy định của luật pháp. Cũng có trách nhiệm và nghĩa vụ đảm bảo rằng đứa trẻ được nuôi dưỡng, cung cấp môi trường giáo dục và phát triển tích cực.

Trên đây là tư vấn của Phan Law Vietnam xin được thông tin đến Quý khách. Nếu còn vướng mắc hoặc cần sự hỗ trợ pháp lý khác quý khách vui lòng liên hệ thông tin dưới đây để có thể được giải đáp nhanh nhất.

PHAN LAW VIETNAM
Hotline: 0794.80.8888 – Email: info@phan.vn
Liên hệ Văn phòng Luật Sư