Xuất phát từ tính nhân đạo và tình thương giữa người với người, việc nhận nuôi con nuôi không còn là điều quá xa lạ đối với những cặp vợ chồng hiếm muộn hoặc không muốn sinh con. Theo quy định pháp luật hiện nay, không phải đương nhiên vợ chồng có nhu cầu là sẽ được nhận con nuôi mà phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện nhận con nuôi.
Trước hết, việc nuôi con nuôi được hiểu là việc xác lập quan hệ cha, mẹ và con giữa người nhận con nuôi và người được nhận làm con nuôi theo khoản 1 Điều 3 Luật Nuôi con nuôi 2010. Việc nuôi con nuôi sẽ được chia làm hai loại: nuôi con nuôi trong nước (giữa công dân Việt Nam với nhau thường trú ở Việt Nam) và nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài (giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài, giữa người nước ngoài với nhau thường trú ở Việt Nam, giữa công dân Việt Nam với nhau mà một bên định cư ở nước ngoài). Cả hai trường hợp này đều phải đáp ứng đầy đủ điều kiện nhận con nuôi theo quy định pháp luật. Cụ thể như sau:
Điều kiện nhận con nuôi trong nước?
Theo Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010, người nhận con nuôi phải đáp ứng đủ các điều kiện sau:
- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
- Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên;
- Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi;
- Có tư cách đạo đức tốt.
- Không thuộc trường hợp không được nhận con nuôi tại khoản 2 Điều này gồm:
+ Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;
+ Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;
+ Đang chấp hành hình phạt tù;
+ Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.
Trường hợp cha dượng nhận con riêng của vợ, mẹ kế nhận con riêng của chồng làm con nuôi hoặc cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi thì không cần đáp ứng điều kiện hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên và phải có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi.
Điều kiện nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài?
Theo Điều 28 Luật Nuôi con nuôi 2010, việc nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài bao gồm các trường hợp sau:
1. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước cùng là thành viên của điều ước quốc tế về nuôi con nuôi với Việt Nam nhận trẻ em Việt Nam làm con nuôi.
2. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước ngoài được nhận con nuôi đích danh trong các trường hợp sau đây:
a) Là cha dượng, mẹ kế của người được nhận làm con nuôi;
b) Là cô, cậu, dì, chú, bác ruột của người được nhận làm con nuôi;
c) Có con nuôi là anh, chị, em ruột của trẻ em được nhận làm con nuôi;
d) Nhận trẻ em khuyết tật, nhiễm HIV/AIDS hoặc mắc bệnh hiểm nghèo khác làm con nuôi;
đ) Là người nước ngoài đang làm việc, học tập ở Việt Nam trong thời gian ít nhất là 01 năm.
3. Công dân Việt Nam thường trú ở trong nước nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi.
4. Người nước ngoài thường trú ở Việt Nam nhận con nuôi ở Việt Nam.
Theo đó, đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước ngoài mà nhận người Việt Nam làm con nuôi thì phải đáp ứng các điều kiện nhận con nuôi như trường hợp nhận con nuôi trong nước theo Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010.
Ngược lại, công dân Việt Nam nhận người nước ngoài làm con nuôi thì phải đáp ứng các điều kiện nhận con nuôi như trường hợp nhận con nuôi trong nước theo Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010 và còn phải đáp ứng thêm các điều kiện nhận con nuôi của pháp luật nước nơi người được nhận làm con nuôi thường trú. Ví dụ, cặp vợ chồng anh A người Việt Nam, thường trú tại Việt Nam nhận cháu B là người quốc tịch Nga, thường trú ở Nga làm con nuôi thì vợ chồng anh A còn phải đáp ứng thêm điều kiện nhận con nuôi theo pháp luật Nga bên cạnh đáp ứng các điều kiện theo pháp luật Việt Nam.
Khi người nhận con nuôi và người được nhận nuôi đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định pháp luật thì sẽ nộp hồ sơ đăng ký việc nuôi con nuôi tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền để yêu cầu cấp Giấy chứng nhận nuôi con nuôi.
Trên đây là tư vấn của Phan Law Vietnam xin được thông tin đến Quý Khách hàng. Nếu còn vướng mắc hoặc cần sự hỗ trợ pháp lý khác Quý Khách hàng vui lòng liên hệ thông tin dưới đây để được giải đáp.
PHAN LAW VIETNAM
Hotline: 0794.80.8888 – Email: info@phan.vn
Liên hệ Văn phòng Luật Sư