Nguyên tắc cơ bản của tố tụng hình sự là gì?

Nguyên tắc cơ bản của bộ luật tố tụng hình sự được xem là kim chỉ nam để xây dựng các quy phạm pháp luật tố tụng hình sự. Hiểu rõ các nguyên tắc tố tụng hình sự là một trong những điều vô cùng quan trọng trong công tác nghiên cứu khoa học tố tụng hình sự. Hãy cùng Phan Law Vietnam tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Khái niệm luật tố tụng hình sự

Luật Tố tụng hình sự là một ngành luật trong hệ thống pháp luật, tổng hợp các quy phạm pháp luật điều chỉnh những quan hệ xã hội phát sinh trong hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự.

Bộ luật tố tụng hình sự (BLTTHS) quy định thủ tục khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và một số thủ tục thi hành án hình sự, nhiệm vụ, quyền hạn và mối quan hệ giữa các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng; nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng; quyền và nghĩa vụ của người tham gia tố tụng, cơ quan, tổ chức, cá nhân và hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự.

Nguyên tắc cơ bản của tố tụng hình sự

Bảo đảm quyền bình đẳng trước pháp luật

• Không phân biệt dân tộc; giới tính; tín ngưỡng; tôn giáo; thành phần và địa vị xã hội (đối với cá nhân)
• Không phân biệt hình thức sở hữu và thành phần kinh tế (đối với pháp nhân)

Suy đoán vô tội

Đây là nguyên tắc cơ bản của luật tố tụng hình sự: Toà án là cơ quan xét xử; quyết định của toà án xác định một người có tội hay không có tội. Điều 13 BLTTHS năm 2015 quy định nguyên tắc này như sau: “Người bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định và có bản án kết tội của toà án đã có hiệu lực pháp luật.“

=> Khi chưa được chứng minh theo trình tự, thủ tục do luật quy định; chưa có bản án kết tội của toà án đã có hiệu lực pháp luật thì người bị buộc tội phải được coi là người không có tội. Do không được coi là người có tội nên các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng; không được đối xử với người bị buộc tội như người có tội; kể cả trường hợp họ bị áp dụng biện pháp ngăn chặn nghiêm khắc nhất như tạm giam (BLTTHS 2015 quy định chế độ tạm giữ; tạm giam khác với chế độ chấp hành án phạt tù).

Xác định sự thật của vụ án

Trách nhiệm chứng minh tội phạm xác định sự thật của vụ án; thuộc về cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

– Yêu cầu: Khách quan, toàn diện, và đầy đủ, làm rõ chứng cứ có tội/ vô tội, tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ.
– Người bị buộc tội: Có quyền chứng minh là mình vô tội nhưng không buộc phải chứng minh là mình vô tội.

Bảo đảm quyền bào chữa của người bị buộc tội; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự

– Người bị buộc tội: có quyền bào chữa, tự bào chữa; nhờ luật sư hoặc người khác bào chữa.
– Bị hại, đương sự: có quyền được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp.
– Cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm: Thông báo, giải thích và bảo đảm quyền bào chữa của người bị buộc tội.

=> Cần giữ bí mật điều tra tội xâm phạm an ninh quốc gia. Viện trưởng Viện kiểm sát có thẩm quyền quyết định; để người bào chữa tham gia tố tụng từ khi kết thúc điều tra.

Tranh tụng trong xét xử được bảo đảm là nguyên tắc cơ bản của luật tố tụng hình sự

– Các chủ thể bình đẳng đưa ra chứng cứ, đánh giá chứng cứ, đưa ra yêu cầu.
– Tài liệu, chứng cứ phải đầy đủ, hợp pháp và được trình bày, tranh luận, làm rõ tại phiên tòa.
– Phiên tòa phải có mặt đầy đủ các chủ thể luật định trừ trường hợp: bất khả kháng, trở ngại khách quan và trường hợp luật quy định.
– Bản án của Tòa án phải căn cứ vào kết quả kiểm tra chứng cứ, đánh giá chứng cứ và kết quả tranh tụng.

Không ai bị kết án hai lần vì một tội phạm

Không được khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đối với người mà hành vi của họ đã có bản án của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, trừ trường hợp họ thực hiện hành vi nguy hiểm khác cho xã hội mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm.

Phương pháp điều chỉnh của luật tố tụng hình sự

– Phương pháp quyền uy điều chỉnh quan hệ giữa cơ quan; người có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự với người tham gia tố tụng hình sự.
– Phương pháp phối hợp – chế ước điều chỉnh quan hệ giữa cơ quan; người có thẩm quyền tiến hành tố tụng với nhau.

Dịch vụ tố tụng hình sự tại Phan Law Vietnam

Nếu bạn đang gặp phải vấn đề pháp lý liên quan đến hình sự và cần sự hỗ trợ chuyên nghiệp để giải quyết vấn đề của mình. Phan Law Vietnam chính là lựa chọn đáng tin cậy cung cấp dịch vụ tố tụng hình sự uy tín và chất lượng hàng đầu tại Việt Nam.

Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, nhiệt tình và luôn đặt lợi ích của Khách hàng lên hàng đầu, Phan Law Vietnam sẽ đồng hành cùng bạn trong mọi giai đoạn của vụ việc, từ tư vấn pháp lý, xử lý hồ sơ, đại diện cho bạn tại tòa án, cho đến giải quyết các thủ tục sau khi kết thúc vụ việc.

Phan Law Vietnam cam kết mang đến cho bạn sự hài lòng và kết quả tốt nhất có thể. Hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ và giải quyết vấn đề của mình một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất!

PHAN LAW VIETNAM
Hotline: 0794.80.8888 – Email: info@phan.vn
Liên hệ Văn phòng Luật Sư