Hành vi bạo lực gia đình là gì? Người thực hiện hành vi đó bị xử lý ra sao?

Kính gửi Văn phòng luật Phan Law Vietnam, em có một vấn đề mong nhận được giải đáp từ Quý công ty như sau:
Từ nhỏ tới lớn mỗi khi ba em đi nhậu say về đều kiếm mẹ em để mắng chửi có khi còn ra tay đánh mẹ em, có lúc mẹ cãi lại thì lại quay sang chửi bọn em. Vậy với những hành động đó của ba em thì có bị coi là bạo lực gia đình không ạ? Nếu phải thì có bị phạt gì không theo quy định của pháp luật?
Xin chân thành cảm ơn.

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng để chia sẻ thắc mắc của mình đến Phan Law Vietnam. Đối với trường hợp mà bạn đang gặp phải, chúng tôi xin phép được giải đáp thắc mắc và tư vấn dựa trên những quy định của pháp luật hiện hành như sau:

Hành vi bạo lực gia đình là gì? 

Bạo lực gia đình là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, kinh tế đối với thành viên khác trong gia đình được quy định tại khoản 2 Điều 1 Luật phòng, chống bạo lực gia đình 2007. Như vậy, chúng ta có thể hiểu đơn giản người nào có những hành vi như đánh chửi, đay nghiến làm tổn hại tới thể chất, tinh thần của thành viên khác trong gia đình thì bị coi là đang có hành vi bạo lực gia đình và cần bị lên án và xử lý theo pháp luật.

Người thực hiện hành vi đó bị xử lý ra sao?

Tại Điều 2 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2007 có quy định về hành vi được xem là hành vi bạo lực gia đình bao gồm:

• Hành hạ, ngược đãi, đánh đập hoặc hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khỏe, tính mạng;
• Lăng mạ hoặc hành vi cố ý khác xúc phạm danh dự, nhân phẩm;
• Cô lập, xua đuổi hoặc gây áp lực thường xuyên về tâm lý gây hậu quả nghiêm trọng;
• Ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình giữa ông, bà và cháu; giữa cha, mẹ và con; giữa vợ và chồng; giữa anh, chị, em với nhau;
• Cưỡng ép quan hệ tình dục;
• Cưỡng ép tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ;
• Chiếm đoạt, hủy hoại, đập phá hoặc có hành vi khác cố ý làm hư hỏng tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình hoặc tài sản chung của các thành viên gia đình;
• Cưỡng ép thành viên gia đình lao động quá sức, đóng góp tài chính quá khả năng của họ; kiểm soát thu nhập của thành viên gia đình nhằm tạo ra tình trạng phụ thuộc về tài chính;
• Có hành vi trái pháp luật buộc thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở.
• Các hành vi bạo lực theo quy định trên cũng được áp dụng đối với thành viên gia đình của vợ, chồng đã ly hôn hoặc nam, nữ không đăng ký kết hôn mà chung sống với nhau như vợ chồng.

Theo khoản 1 Điều 42 Luật phòng, chống bạo lực gia đình 2007 quy định: “Người có hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý vi phạm hành chính, xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.” Do đó, tùy vào từng mức độ mà người có hành vi bạo lực bị xử phạt hành chính,  xử lý kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự ngoài ra còn có thể phải bồi thường nếu có thiệt hại xảy ra, cụ thể như sau:

Xử lý vi phạm hành chính

Theo quy định tại Điều 52 Nghị định 144/2021/NĐ-CP về hành vi xâm hại sức khỏe thành viên gia đình như sau:

“1. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi đánh đập gây thương tích cho thành viên gia đình.

2. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Sử dụng các công cụ, phương tiện hoặc các vật dụng khác gây thương tích cho thành viên gia đình;

b) Không kịp thời đưa nạn nhân đi cấp cứu điều trị trong trường hợp nạn nhân cần được cấp cứu kịp thời hoặc không chăm sóc nạn nhân trong thời gian nạn nhân điều trị chấn thương do hành vi bạo lực gia đình, trừ trường hợp nạn nhân từ chối.

3. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc xin lỗi công khai khi nạn nhân có yêu cầu đối với các hành vi quy định tại các khoản 1 và 2 Điều này;

b) Buộc chi trả toàn bộ chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với hành vi quy định tại khoản 1 và điểm a khoản 2 Điều này.”

Bên cạnh đó, tại khoản 1 và khoản 2 Điều 4 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định về mức phạt tiền tối đa, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính như sau:

• Mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực phòng, chống bạo lực gia đình đối với cá nhân là 30.000.000 đồng, đối với tổ chức là 60.000.000 đồng; mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội đối với cá nhân là 40.000.000 đồng, đối với tổ chức là 80.000.000 đồng; mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ đối với cá nhân là 50.000.000 đồng, đối với tổ chức là 100.000.000 đồng; mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực phòng, chống tệ nạn xã hội đối với cá nhân là 75.000.000 đồng, đối với tổ chức là 150.000.000 đồng.
• Mức phạt tiền quy định tại Chương II Nghị định này là mức phạt được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của cá nhân. Đối với tổ chức có cùng hành vi vi phạm, mức phạt tiền gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

Truy cứu trách nhiệm hình sự 

Người có hành vi bạo lực gia đình có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình được quy định tại Điều 185 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung, cụ thể như sau:

Người nào đối xử tồi tệ hoặc có hành vi bạo lực xâm phạm thân thể ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

• Thường xuyên làm cho nạn nhân bị đau đớn về thể xác, tinh thần;
• Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:

• Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu;
• Đối với người khuyết tật nặng, khuyết tật đặc biệt nặng hoặc người mắc bệnh hiểm nghèo.

Tuy nhiên, nếu trường hợp mà hành vi bạo lực gia đình gây ra thương tích cho cơ thể khi xác định đủ căn cứ sẽ cấu thành các tội như Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 134) hay Tội hành hạ người khác (Điều 140). Nếu hành vi bạo lực gây chết người có thể bị truy cứu về Tội giết người (Điều 123). Do đó, người thực hiện hành vi phạm tội sẽ bị xử lý tùy theo hành vi, mức độ phạm tội và hậu quả mà mình gây ra.

PHAN LAW VIETNAM
Hotline: 0794.80.8888 – Email: info@phan.vn
Liên hệ Văn phòng Luật Sư