Ly hôn con ở với ai?

Căn cứ xác định quyền nuôi con

Theo quy định Luật hôn nhân và gia đình, về nguyên tắc, sau khi ly hôn, cha mẹ bình đẳng nhau trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con, đặc biệt đối với con chưa thành niên, con đã thành niên nhưng mất khả năng hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

Theo đó, cha mẹ có thể tự thỏa thuận về người sẽ trực tiếp nuôi con, cũng như về quyền và nghĩa vụ của mỗi bên đối với con. Trong trường hợp không đạt được thỏa thuận, Tòa án sẽ quyết định giao con cho một bên để trực tiếp nuôi, dựa trên quyền lợi của con. Nếu con từ 7 tuổi trở lên, ý kiến của con cũng sẽ được Tòa án xem xét.

Đối với trẻ con dưới 36 tháng tuổi thường sẽ được giao cho mẹ để trực tiếp nuôi, trừ khi mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp chăm sóc con, hoặc khi cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.

Do đó, trong trường hợp không đạt được thỏa thuận về việc nuôi con khi ly hôn, Tòa án sẽ xem xét người nào có quyền trực tiếp nuôi con dựa trên ba yếu tố sau:

1. Độ tuổi của con.
2. Điều kiện, khả năng của cha mẹ để trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con.
3. Ý chí và nguyện vọng của con khi con đã đủ 7 tuổi.

Ly hôn con ở với ai?

Con không nhất thiết được giao cho người mẹ

Thực tế, việc tranh giành quyền nuôi con trong tòa án thường trở thành một cuộc đấu tranh đầy áp lực. Mỗi bên cha mẹ đều phải cung cấp các chứng cứ để chứng minh sự phù hợp và khả năng của mình trong việc chăm sóc con, thường nhằm chứng minh rằng họ là người có khả năng nuôi dưỡng con tốt hơn đối phương.

Trong “cuộc chiến” đó, người mẹ không phải lúc nào cũng có lợi thế. Bên cạnh độ tuổi, ý chí và nguyện vọng của con, pháp luật cũng quan tâm đến khả năng và điều kiện sống của cha mẹ. Thông thường, Tòa án sẽ yêu cầu cả hai bên cha mẹ cung cấp bằng chứng về thu nhập, chỗ ở, môi trường sống, công việc, cách giáo dục con, thời gian chăm sóc con, và thậm chí cả vấn đề đạo đức của họ để đưa ra quyết định về việc nuôi con. 

Nếu người mẹ không có thu nhập ổn định, chỗ ở vững vàng, hoặc không thể dành đủ thời gian chăm sóc con, Tòa án có thể xem xét giao con cho người cha để nuôi dưỡng trực tiếp.

Trường hợp hạn chế quyền nuôi con

Ngoài ra, Luật Hôn nhân và Gia đình cũng quy định rõ những trường hợp mà cha mẹ sẽ bị hạn chế quyền nuôi con chưa thành niên. Theo Điều 85 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, cha mẹ sẽ bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên trong các trường hợp sau:

a) Bị kết án về một trong các tội liên quan đến tính mạng, sức khỏe, danh dự của con với lỗi cố ý hoặc có hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con;

b) Phá tán tài sản của con;

c) Có hành vi sống đồi trụy;

d) Xúi giục, ép buộc con làm những việc trái pháp luật hoặc trái đạo đức xã hội.

Do đó, theo Khoản 2 của Điều 85, nếu người mẹ rơi vào những trường hợp này, Tòa án có thể quyết định không giao cho người mẹ quyền trông nom, chăm sóc, giáo dục con. 

Thậm chí, nếu cả cha lẫn mẹ đều không đủ điều kiện để nuôi con, Tòa án có thể xem xét giao con cho một người giám hộ khác, theo quy định tại Khoản 4 của Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014.

Quyền trực tiếp nuôi con có thể bị thay đổi

Khi quyền nuôi con đã được xác định, có thể xảy ra thay đổi trong quyền này. Theo Khoản 2 của Điều 84 trong Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được xem xét khi có một trong các căn cứ sau đây:

a) Cha, mẹ đồng ý về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con nhằm phù hợp với lợi ích của con.

b) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện để chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

Do đó, cha mẹ không trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án quyết định giao con lại cho mình nếu có chứng minh rằng người kia không đủ điều kiện để chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con. Trong tình huống này, nếu người đang nuôi dưỡng con trực tiếp không đồng ý, quá trình tranh chấp nuôi con sẽ phải bắt đầu lại từ đầu, dẫn đến kéo dài thêm thời gian tranh.

Tranh chấp quyền nuôi con thực sự là một quá trình đầy gian nan và phức tạp. Đặc biệt, trong các vụ án liên quan đến yếu tố nước ngoài, quá trình tố tụng trở nên phức tạp hơn và việc thi hành án gặp nhiều khó khăn. Do đó, ngoài việc chuẩn bị tinh thần, cha mẹ cũng cần chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt pháp lý để đảm bảo rằng có thể bảo vệ được lợi ích lớn nhất cho cả bản thân và con mình.

PHAN LAW VIETNAM
Hotline: 0794.80.8888 – Email: info@phan.vn
Liên hệ Văn phòng Luật Sư