Quyền thăm con sau ly hôn 

Quyền thăm con sau ly hôn và nuôi dưỡng, chăm sóc con cái là quyền lợi chính đáng của cả cha lẫn mẹ, dù không cùng chung sống. Tuy nhiên, không phải lúc nào quyền này cũng được thực hiện dễ dàng, nhất là khi có sự cản trở từ gia đình bên nuôi dưỡng. Vấn đề ngăn cản quyền thăm nom không chỉ gây tổn thương cho cha mẹ mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của trẻ. Do đó, việc hiểu rõ các quyền và nghĩa vụ sau ly hôn là điều cần thiết để bảo vệ lợi ích của con cái.

Quyền trực tiếp nuôi con

Khi ly hôn, Vợ chồng tự thỏa thuận với nhau về việc ai sẽ là người nuôi con trực tiếp, nếu không thỏa thuận được thì tòa sẽ chỉ định và quyền trực tiếp nuôi con thường được tòa án xem xét dựa trên điều kiện kinh tế, môi trường sống và khả năng chăm sóc của mỗi bên.  quyền này thuộc về chồng cũ. 

Có một trường hợp đặc biệt là con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp nuôi con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con. 

Được quy định ở Điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình và hướng dẫn cụ thể tại Điều 6 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP như sau:

1. Khi xem xét “quyền lợi về mọi mặt của con” quy định tại khoản 2 Điều 81 của Luật Hôn nhân và gia đình phải đánh giá khách quan, toàn diện các tiêu chí sau đây:

a) Điều kiện, khả năng của cha, mẹ trong việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con, bao gồm cả khả năng bảo vệ con khỏi bị xâm hại, bóc lột;

b) Quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi, được duy trì mối quan hệ với người cha, mẹ không trực tiếp nuôi;

c) Sự gắn bó, thân thiết của con với cha, mẹ;

d) Sự quan tâm của cha, mẹ đối với con;

đ) Bảo đảm sự ổn định, hạn chế sự xáo trộn môi trường sống, giáo dục của con;

e) Nguyện vọng của con được ở cùng với anh, chị, em (nếu có) để bảo đảm ổn định tâm lý và tình cảm của con;

g) Nguyện vọng của con được sống chung với cha hoặc mẹ.

2. Việc lấy ý kiến của con chưa thành niên từ đủ 07 tuổi trở lên quy định tại khoản 2 Điều 81 của Luật Hôn nhân và gia đình và khoản 3 Điều 208 của Bộ luật Tố tụng dân sự phải bảo đảm các yêu cầu sau đây:

a) Bảo đảm thân thiện, phù hợp với tâm lý, độ tuổi, mức độ trưởng thành để con có thể bày tỏ đúng và đầy đủ ý kiến của mình;

b) Không lấy ý kiến trước mặt cha, mẹ để tránh gây áp lực tâm lý cho con;

c) Không ép buộc, không gây áp lực, căng thẳng cho con.

3. “Người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con” quy định tại khoản 3 Điều 81 của Luật Hôn nhân và gia đình là trường hợp người mẹ thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Mắc bệnh hiểm nghèo hoặc bị bệnh nặng khác mà không thể tự chăm sóc bản thân hoặc không thể trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con;

Ví dụ: Trường hợp người mẹ bị đột quỵ và liệt nửa người, không còn khả năng đi lại thì Tòa án không giao con dưới 36 tháng tuổi cho người mẹ trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

b) Có thu nhập mỗi tháng thấp hơn một nửa tháng lương tối thiểu vùng tại nơi người mẹ đang cư trú và không có tài sản nào khác để trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con;

c) Người mẹ không có điều kiện về thời gian tối thiểu để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

4. Trường hợp điều kiện trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con của người cha không tốt hơn điều kiện của người mẹ hướng dẫn tại khoản 3 Điều này thì Tòa án quyết định giao con cho mẹ trực tiếp nuôi.

Người trực tiếp nuôi con sẽ chịu trách nhiệm chính trong việc nuôi dưỡng, giáo dục và đảm bảo cuộc sống hàng ngày cho con. Họ có quyền quyết định những vấn đề quan trọng liên quan đến con như việc học hành, chăm sóc y tế và các hoạt động cá nhân.

Tuy nhiên, quyền trực tiếp nuôi con không có nghĩa là người còn lại mất hoàn toàn các quyền và nghĩa vụ với con cái.

Quyền thăm con sau ly hôn

Theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, sau ly hôn, người không trực tiếp nuôi con vẫn có quyền thăm nom, chăm sóc, giáo dục và yêu thương con cái mà không bị cản trở. Điều này đảm bảo rằng con vẫn nhận được tình cảm và sự quan tâm từ cả cha và mẹ, dù cha mẹ không còn sống chung.

Tuy nhiên, người không trực tiếp nuôi con cũng không được lạm dụng việc thăm con để gây ảnh hưởng tới con và người trực tiếp nuôi con.

Được quy định cụ thể tại khoản 3 Điều 82 và khoản 2 Điều 83 như sau:

Điều 82. Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

3. Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.

Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.

Điều 83. Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ trực tiếp nuôi con đối với người không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

2. Cha, mẹ trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình không được cản trở người không trực tiếp nuôi con trong việc thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

Trên đây là phần tư vấn của Phan Law Vietnam xin được thông tin đến Quý khách. Nếu còn vướng mắc hoặc cần sự hỗ trợ pháp lý khác Quý khách vui lòng liên hệ thông tin dưới đây để có thể được giải đáp nhanh nhất.

PHAN LAW VIETNAM
Hotline: 0794.80.8888
Email: info@phan.vn
Liên hệ Văn phòng Luật Sư