Nghệ sĩ Hoài Linh hát hầu đồng: Văn hóa dân gian hay mê tín dị đoan?

Gần đây các clip hát hầu đồng của Nghệ sĩ Hoài Linh xuất hiện dày đặc khiến dư luận xôn xao. Trong đó rất nhiều người cho rằng đây là hành vi mê tín, dị đoan cần được xử lý kịp thời. Vậy hầu đồng là gì? Đây có phải là hình thức của mê tín, dị đoan hay không?

Xem thêm:
>> Quyết định khởi tố bệnh nhân số 2278 làm lây lan dịch bệnh tại Hải Dương
>> Vợ chồng đại gia Dũng “lò vôi” tố Lương Y Võ Hoàng Yên lừa đảo
>> Ông Võ Hoàng Yên có chứng chỉ chuyên môn không?

Hầu đồng là gì?

Trong một clip livestream vào cuối tháng 4 của bà Nguyễn Phương Hằng (vợ Dũng “lò vôi”), bà có nhắc đến nghệ sĩ Hoài Linh và mối quan hệ với “thần y” Võ Hoàng Yên. Đặc biệt bà còn nhắc đến việc Nghệ sĩ Hoài Linh là đồng bóng qua việc hát hầu đồng.

Hiện nay trên Youtube có rất nhiều clip quay lại cảnh diễn, hát hầu đồng của Nghệ sĩ Hoài Linh. Nhiều khán giả tỏ ra thất vọng khi thấy nam danh hài mặc đồ lòe loẹt, tay đếm tiền, miệng phì phèo thuốc khi trình diễn. Nhiều người còn nói rằng sẽ không bao giờ xem Hoài Linh diễn hài sau khi xem các clip này. Vậy thực ra hầu đồng là gì?

Hầu đồng là nghi lễ trong tín ngưỡng thờ Mẫu

Theo đó, hầu đồng là nghi lễ có mặt từ rất sớm, phổ biến ở các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung bộ ở nước ta. Đấy là một nghi lễ bắt buộc trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ, Tứ phủ, tín ngưỡng Đức Thánh Trần. Hầu đồng còn được biết với tên gọi khác là hầu bóng hoặc lên đồng. Có thể nói rằng đây là một nghi lễ giao tiếp với thần linh thông qua người phàm là các ông đồng, bà đồng.

Trong văn hóa dân gian, người ta tin rằng thông qua thân xác của các ông đồng, bà đồng có thể phán truyền, diệt trừ yêu ma, chữa bệnh, ban phúc, ban lộc cho con người. Khi tinh thần của các ông đồng, bà đồng càng thăng hoa thì hiệu quả tâm linh càng cao.

Trong một buổi hát hầu đồng có sự kết hợp những yếu tố gây kích thích như âm nhạc, thuốc lá, rượu, con người sẽ quây quần xung quanh ông đồng, bà đồng. Ngoài ra còn có các động tác vũ đạo, diễn xướng thông qua cử chỉ, nét mặt đậm tính nghệ thuật sân khấu. Về mặt tâm linh, hầu đồng chỉ là một nghi lễ trong tín ngưỡng thờ Mẫu. 

Nghệ sĩ Hoài Linh hát hầu đồng: Văn hóa dân gian hay mê tín dị đoan?

Khi xem các clip Nghệ sĩ Hoài Linh cũng như nhiều người hát hầu đồng khác, nhiều người không khỏi lắc đầu ngán ngẩm. Trên thực tế, hầu đồng cũng một thời bị “dán mác” là mê tín dị đoan nên bị cấm. Cho đến sau này khi số lượng con nhang, đệ tử phát triển rầm rộ, nhu cầu thờ cúng Mẫu ngày càng tăng thì hầu đồng mới phát triển trở lại.

Nghệ sĩ Hoài Linh hát hầu đồng: Văn hóa dân gian hay mê tín dị đoan?

Đặc biệt, “Tín ngưỡng thờ mẫu” chủ yếu là lễ Hầu đồng của Việt Nam được UNESCO công nhận nhiều di sản văn hóa ngày 1/12/2016, chính thức góp mặt trong danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, Hầu đồng thuyết phục UNESCO công nhận là di sản nằm ở giá trị của Tín ngưỡng thờ Mẫu, Tam phủ của người Việt. Đây là văn hóa bản địa, là một bảo tàng sống về văn hóa… thể hiện qua những bài chầu văn, những câu chuyện được lồng ghép trong khi hát, những điệu múa, trang phục, cách trang trí đền đài.

Như vậy, hầu đồng vốn là nghi thức giao lưu văn hóa cộng đồng và được sự công nhận. Cho nên việc Nghệ sĩ Hoài Linh hát hầu đồng chưa thể xem là hành vi mê tín dị đoan. Hiện nay pháp luật chưa có định nghĩa rõ ràng mê tín dị đoan là gì, tuy nhiên theo cách hiểu chung nhất thì mê tín dị đoan được thể hiện dưới các hành vi như bói toán, đồng bóng, xem bói, gọi hồn, xin xăm, xóc thẻ, yểm bùa, phù chú, truyền bá sấm trạng và các hình thức mê tín, dị đoan khác.

Tuy hầu đồng không phải là hình thức mê tín dị đoan nhưng trên thực tế, việc trình diễn hầu đồng có nhiều biến tướng đáng quan ngại. Đầu tiên đó chính là việc thương mại hóa hoạt động này, không có tiền thì không thể trình đồng. Việc cạnh tranh giữa các đồng ông, đồng bà cũng khiến loại hình này trở lên biến chất, sặc mùi tiền và có hơi hướm mê tín, dị đoan. Do đó thiết nghĩ trong thời gian tới, cơ quan chức năng cần có biện pháp giám sát chặt chẽ, xử lý mạnh tay các hành vi vi phạm.

PHAN LAW VIETNAM
Hotline: 0794.80.8888 – Email: info@phan.vn
Liên hệ Văn phòng Luật Sư