Ai là người có quyền làm giấy ly hôn?

Chủ thể có quyền làm giấy ly hôn

Ly hôn bao gồm hai trường hợp thuận tình ly hôn và đơn phương ly hôn (tức ly hôn theo yêu cầu của một bên). Theo đó, đối với quyền yêu cầu giải quyết ly hôn trong trường hợp thuận tình ly hôn, theo khoản 1 Điều 51 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, chủ thể làm giấy ly hôn thuận tình là cả hai vợ chồng dựa trên sự tự nguyện ly hôn (khi đã cảm thấy mâu thuẫn không thể hoà giải, mục đích hôn nhân không đạt được, không còn tình cảm yêu thương, không thể tiếp tục chung sống), đã thoả thuận về việc chia tài sản, trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con.

Khác với trường hợp thuận tình ly hôn, đơn phương ly hôn diễn ra khi vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt được. Theo khoản 1 và khoản 2 Điều 51 Luật Hôn nhân và Gia đình 2015 quy định về quyền yêu cầu giải quyết ly hôn, các chủ thể được quyền làm giấy ly hôn khi đơn phương ly hôn bao gồm:

• Vợ hoặc chồng yêu cầu Toà án giải quyết; hoặc
• Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.

Theo điều khoản trên, đối với trường hợp đơn phương ly hôn, ngoài vợ hoặc chồng, còn có một chủ thể thứ ba có quyền làm giấy ly hôn là cha, mẹ hoặc người thân thích khác. Theo đó, người thân thích khác ở đây theo khoản 19 Điều 2 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 là người có quan hệ hôn nhân, nuôi dưỡng, người có cùng dòng máu về trực hệ và người có họ trong phạm vi ba đời. Có thể thấy, Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 đã mở rộng chủ thể được quyền yêu cầu giải quyết ly hôn ngoài vợ và chồng. Việc quy định như vậy cũng đã tháo gỡ cho những vướng mắc khi vợ hoặc chồng bị mất năng lực hành vi dân sự nên không thể tự mình yêu cầu Toà án giải quyết việc ly hôn mà có thể nhờ sự giúp đỡ từ những người thân trong gia đình.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng chủ thể thứ ba này chỉ được phép làm giấy ly hôn khi đáp ứng đầy đủ hai điều kiện sau:

• Một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình; và
• Họ là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.

Đối với điều kiện thứ nhất, chủ thể nộp yêu cầu giải quyết có thể chứng minh bằng cách nộp hồ sơ bệnh án của bệnh viện nơi vợ hoặc chồng có yêu cầu ly hơn điều trị và bản kết luận giám định pháp y tâm thần. Tuy nhiên, thực tế cho thấy có những trường hợp hồ sơ bệnh án hay giám định pháp y tâm thần chưa đủ cơ sở để chứng minh vợ/chồng bị mất năng lực hành vi vì không đủ độ tin cậy. Những tài liệu, hồ sơ này cũng có thể chỉ là tài liệu tham khảo của Toà án vì không phải trong mọi trường hợp người bị bệnh tâm thần hoặc mắc các bệnh khác mà sẽ triệt tiêu khả năng nhận thức và làm chủ hành vi của người đó. Từ đó, chứng cứ đầy đủ cơ sở pháp lý nhất chứng minh cho điều kiện này là quyết định có hiệu lực của Toà án về việc tuyên bố một người bị mất năng lực hành vi dân sự.

Đối với điều kiện thứ hai, người làm giấy ly hôn cần chứng minh người đơn phương ly hôn là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ. Cụ thể, những hành vi bạo lực gia đình này được quy định chi tiết tại khoản 1 Điều 3 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2022, gồm:

– Hành hạ, ngược đãi, đánh đập, đe dọa hoặc hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khỏe, tính mạng;

– Lăng mạ, chì chiết hoặc hành vi cố ý khác xúc phạm danh dự, nhân phẩm;

– Cưỡng ép chứng kiến bạo lực đối với người, con vật nhằm gây áp lực thường xuyên về tâm lý;

– Bỏ mặc, không quan tâm; không nuôi dưỡng, chăm sóc thành viên gia đình là trẻ em, phụ nữ mang thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, người cao tuổi, người khuyết tật, người không có khả năng tự chăm sóc; không giáo dục thành viên gia đình là trẻ em;

– Kỳ thị, phân biệt đối xử về hình thể, giới, giới tính, năng lực của thành viên gia đình;

– Ngăn cản thành viên gia đình gặp gỡ người thân, có quan hệ xã hội hợp pháp, lành mạnh hoặc hành vi khác nhằm cô lập, gây áp lực thường xuyên về tâm lý;

– Ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình giữa ông, bà và cháu; giữa cha, mẹ và con; giữa vợ và chồng; giữa anh, chị, em với nhau;

– Tiết lộ hoặc phát tán thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình của thành viên gia đình nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm;

– Cưỡng ép thực hiện hành vi quan hệ tình dục trái ý muốn của vợ hoặc chồng;

– Cưỡng ép trình diễn hành vi khiêu dâm; cưỡng ép nghe âm thanh, xem hình ảnh, đọc nội dung khiêu dâm, kích thích bạo lực;

– Cưỡng ép tảo hôn, kết hôn, ly hôn hoặc cản trở kết hôn, ly hôn hợp pháp;

– Cưỡng ép mang thai, phá thai, lựa chọn giới tính thai nhi;

– Chiếm đoạt, hủy hoại tài sản chung của gia đình hoặc tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình;

– Cưỡng ép thành viên gia đình học tập, lao động quá sức, đóng góp tài chính quá khả năng của họ; kiểm soát tài sản, thu nhập của thành viên gia đình nhằm tạo ra tình trạng lệ thuộc về mặt vật chất, tinh thần hoặc các mặt khác;

– Cô lập, giam cầm thành viên gia đình;

– Cưỡng ép thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở hợp pháp trái pháp luật.

Ngoài ra, Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 cũng đã loại trừ chủ thể sau đây quyền yêu cầu giải quyết ly hôn là người chồng trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi. Đây là quy định rất hợp lý nhằm bảo vệ tối đa sức khoả và tâm lý của người vợ khi đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

Dịch vụ tư vấn và hỗ trợ thực hiện thủ tục ly hôn

Thủ tục ly hôn tương đối phức tạp, đòi hỏi phải có luật sư, chuyên viên tư vấn, hướng dẫn có kinh nghiệm chuyên môn cao. Văn phòng Luật sư Phan Law Vietnam tự hào là đơn vị pháp lý đáng tin cậy trong việc cung cấp dịch vụ tư vấn và hỗ trợ thực hiện thủ tục ly hôn đúng theo quy định pháp luật.

Với đội ngũ nhân sự và luật sư giàu kinh nghiệm cùng sự hiểu biết sâu rộng về pháp luật hôn nhân và gia đình, Văn phòng Luật sư Phan Law Vietnam đảm bảo giải quyết được mọi vướng mắc, khó khăn của Quý Khách hàng, hỗ trợ Quý Khách hàng với những dịch vụ pháp lý tốt nhất. 

Dịch vụ ly hôn của chúng tôi bao gồm:

• Tư vấn phương án: Trên cơ sở nghiên cứu hồ sơ vụ việc của Quý Khách hàng và áp dụng quy định pháp luật có liên quan, chúng tôi sẽ đưa ra phương án, đảm bảo mong muốn và quyền lợi của Quý Khách hàng. 
• Hoàn thiện hồ sơ, chứng cứ: Chúng tôi có thể hỗ trợ Quý Khách hàng soạn văn bản, tài liệu, đánh giá và xây dựng hồ sơ chứng cứ để cung cấp cho Tòa án nhằm giải quyết nhanh chóng tranh chấp khi ly hôn cho Quý Khách hàng.

Trên đây là tư vấn của Phan Law Vietnam xin được thông tin đến Quý Khách hàng. Nếu còn vướng mắc hoặc cần sự hỗ trợ pháp lý khác Quý Khách hàng vui lòng liên hệ thông tin dưới đây để được giải đáp.

PHAN LAW VIETNAM
Hotline: 0794.80.8888 – Email: info@phan.vn
Liên hệ Văn phòng Luật Sư