Những vấn đề cần lưu ý về quan hệ pháp luật tố tụng hình sự

Quan hệ pháp luật tố tụng hình sự là gì?

Pháp luật tố tụng hình sự bao gồm các quy định về trình tự, thủ tục để giải quyết các vụ án hình sự. Nói cách khác, đây là bộ luật hướng dẫn cụ thể cách thức mà các cơ quan nhà nước tiến hành các hoạt động từ khi có dấu hiệu tội phạm cho đến khi vụ án được kết thúc.

Trong đó, quan hệ pháp luật tố tụng hình sự là các quan hệ xã hội phát sinh trong hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự. Đây là những mối quan hệ đặc biệt, được hình thành và điều chỉnh bởi pháp luật tố tụng hình sự, có sự tham gia của các chủ thể cụ thể (như cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án, bị can, bị cáo, người bào chữa…) và liên quan đến các quyền, nghĩa vụ của từng chủ thể trong quá trình tố tụng.

Thành phần của quan hệ pháp luật tố tụng hình sự?

Thành phần của quan hệ pháp luật tố tụng hình sự bao gồm chủ thể, khách thể và nội dung của quan hệ pháp luật, trong đó:

• Chủ thể của quan hệ pháp luật tố tụng hình sự: là các bên tham gia vào quan hệ tố tụng hình sự, bao gồm: cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng và các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan theo quy định pháp luật.
• Khách thể của quan hệ pháp luật tố tụng hình sự: là hành vi tố tụng của các bên tham gia vào quan hệ tố tụng hình sự nhằm mục đích thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình.
• Nội dung của quan hệ pháp luật tố tụng hình sự: là các quyền và nghĩa vụ pháp lý của các bên tham gia vào quan hệ tố tụng hình sự được pháp luật tố tụng hình sự điều chỉnh.

Đặc điểm của quan hệ pháp luật tố tụng hình sự?

Quan hệ pháp luật tố tụng hình sự bao gồm một số đặc điểm sau:

• Mang tính quyền lực Nhà nước: Nhà nước nắm giữ vai trò chủ đạo trong việc điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự. Trong quan hệ pháp luật tố tụng hình sự có một số chủ thể đặc biệt như là các cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án và các cơ quan nhà nước này có một số quyền hạn đặc biệt như quyền bắt giữ, khám xét, thu giữ…
• Có mối liên hệ chặt chẽ với quan hệ pháp luật hình sự: Quan hệ tố tụng hình sự là công cụ để xác định, giải quyết các vi phạm hình sự, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức. Theo đó, cả quan hệ pháp luật hình sự và quan hệ pháp luật tố tụng hình sự đều hướng đến mục tiêu chung là bảo vệ pháp luật, trừng trị tội phạm.
• Có tính đối lập: Các bên tham gia tố tụng thường có những lợi ích đối lập nhau. Ví dụ: Bị cáo muốn được minh oan, còn Viện kiểm sát muốn chứng minh tội phạm. Các bên sẽ đưa ra những lập luận, chứng cứ để bảo vệ quan điểm của mình.
• Có tính tập trung: Mỗi vụ án hình sự sẽ có một quá trình tố tụng riêng biệt, tập trung vào việc làm rõ hành vi phạm tội và xác định trách nhiệm hình sự của người phạm tội. Quá trình tố tụng hướng đến một mục tiêu chung là đưa ra phán quyết chính xác, công bằng.
• Có sự liên quan hữu cơ đến các hoạt động tố tụng: Quan hệ pháp luật tố tụng hình sự là cơ sở pháp lý cho các hoạt động tố tụng, ngược lại các hoạt động tố tụng là hiện thực hóa cho pháp luật tố tụng hình sự và pháp luật tố tụng hình sự điều chỉnh, hướng dẫn các hoạt động tố tụng.

Có thể thấy, quan hệ pháp luật tố tụng hình sự là một hệ thống các mối quan hệ phức tạp, mang tính đặc thù. Việc hiểu rõ các đặc điểm của quan hệ này sẽ giúp chúng ta nắm bắt được bản chất và ý nghĩa của tố tụng hình sự.

Trên đây là tư vấn của Phan Law Vietnam về vấn đề “Những vấn đề cần lưu ý về quan hệ pháp luật tố tụng hình sự” xin được thông tin đến Quý Khách hàng. Nếu còn vướng mắc hoặc cần sự hỗ trợ pháp lý khác Quý Khách hàng vui lòng liên hệ thông tin dưới đây để được giải đáp.

PHAN LAW VIETNAM
Hotline: 0794.80.8888
Email: info@phan.vn
Liên hệ Văn phòng Luật Sư