Những ngày cuối năm Qúy Mão, khi mặt trời chào đón những tia nắng cuối cùng, mọi góc phố trên khắp đất nước bắt đầu lung linh với ánh đèn đầy màu sắc, tạo nên bức tranh đặc trưng chỉ xuất hiện mỗi khi Tết Nguyên Đán về. Đối với người Việt Nam, Tết không chỉ là một lễ hội kết thúc năm cũ và mở đầu năm mới, mà còn là khoảnh khắc linh thiêng, kết nối tâm linh và văn hóa, là dịp để mỗi gia đình tưởng nhớ, cầu nguyện và hy vọng cho một năm mới an lành và thịnh vượng.
Nguồn gốc Tết truyền thống
Tết truyền thống hay còn gọi là Tết Nguyên Đán, Tết Cả, Tết Âm lịch… Tết truyền thống do ảnh hưởng mạnh mẽ của văn hóa Trung Quốc, trong suốt hơn 1000 năm Bắc thuộc, Việt Nam đã tiếp nhận và tích hợp những giá trị văn hóa của Trung Quốc và Tết Nguyên Đán không phải là ngoại lệ.
Nguồn gốc của Tết vẫn còn đang được tranh cãi đó, nhưng hầu hết thông tin đều cho rằng ngày Tết Nguyễn Đán có nguồn gốc từ Trung Quốc và được du nhập về Việt Nam trong 1000 năm bắc thuộc. Nhưng theo sự tích “Bánh chưng bánh dày” thì người Việt đã ăn Tết từ trước thời vua Hùng, nghĩa là trước 1000 năm bắc thuộc.
Có thể thấy Tết ở Việt Nam đã có từ rất lâu, trước thời Tam Hoàng Ngũ Đế. Khổng Tử đã viết trong cuốn Kinh Lễ: “Ta không biết Tết là gì, nghe đâu đó là tên của một ngày lễ hội lớn của bọn nguời Man, họ nhảy múa như điên, uống rượu và ăn chơi vào những ngày đó Sách Giao Chỉ Chí cũng có đoạn viết “Bọn người Giao Quận thường tập trung lại từng phường hội nhảy múa hát ca, ăn uống chơi bời trong nhiều ngày để vui mừng một mùa cấy trồng mới,không những chỉ có dân làm nông mà tất cả người nhà của Quan lang, Chúa động cũng đều tham gia lễ hội này”. Như vậy có có thể nói Tết Nguyên Đán có nguồn gốc từ Việt Nam.
Tất cả những biến động này không chỉ là minh chứng cho sự linh hoạt và sự đa dạng trong việc đón đầu năm mới, mà còn phản ánh sự đổi thay của xã hội và triều đại qua các thời kỳ lịch sử. Đồng thời, nó cũng làm cho Tết Nguyên Đán trở thành một di sản văn hóa độc đáo và phong phú, đậm chất lịch sử và truyền thống.
Ý nghĩa của ngày Tết truyền thống
Ý nghĩa tâm linh và lòng thành kính
- Tết Nguyên Đán không chỉ là thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới Âm lịch, mà còn được coi là khoảng thời gian có sự giao hòa giữa trời và đất.
- Theo quan niệm phương Đông, thời kỳ này tạo điều kiện cho con người trở nên gần gũi và liên kết hơn với thần linh.
- Tết Nguyên Đán truyền thống là dịp để người nông dân thể hiện lòng thành kính đến các vị thần linh như thần Đất, thần Mưa, thần Sấm, thần Nước, thần Mặt trời.
- Cầu nguyện và lễ cúng thường được tổ chức, nhằm mong một năm mới mưa thuận gió hòa, và mùa màng bội thu.
Ngày “làm mới” và hy vọng
- Tết Nguyên Đán được coi là ngày “làm mới,” nơi mọi người có thể bắt đầu lại từ đầu và hy vọng vào một năm mới an lành, sung túc, và thuận lợi.
- Đây là dịp để gác lại mọi điều không may mắn trong năm cũ, tạo ra cơ hội cho sự đổi mới và tiến triển tích cực trong cuộc sống.
- Tết Nguyên Đán không chỉ là ngày lễ hội cá nhân mà còn là dịp đoàn viên của mọi gia đình.
- Mọi người, bất kể công việc hay địa điểm, mong muốn được trở về sum họp dưới mái ấm gia đình trong ba ngày Tết.
- Gia đình cùng thắp nén hương để tưởng nhớ ông bà, tổ tiên, tạ ơn cho sự phù hộ suốt năm qua.
Như vậy, Tết Nguyên Đán không chỉ là một ngày lễ, mà là một sự kiện lớn với nhiều ý nghĩa sâu sắc, từ tâm linh đến văn hóa và tình cảm gia đình.