Tác phẩm phái sinh có được bảo hộ quyền tác giả hay không?

Kính gửi Văn phòng Luật sư Phan Law Vietnam, tôi có một vấn đề mong nhận được giải đáp từ Quý doanh nghiệp như sau:
Hiện nay vấn đề vi phạm bản quyền đang diễn ra ngày càng tinh vi, là một nhà sản xuất phim, tôi rất lo lắng tác phẩm của mình bị xâm phạm. Vì vậy, tôi đã bỏ nhiều thời gian để tìm hiểu quy định liên quan đến quyền tác giả, quyền liên quan trong Luật Sở hữu trí tuệ và các văn bản có liên quan. Tôi thấy rằng cụm từ “tác phẩm phái sinh” được lặp lại khá nhiều. Vậy cho tôi hỏi tác phẩm phái sinh là gì? Tác phẩm phái sinh có được bảo hộ quyền tác giả hay không?
Xin chân thành cảm ơn!
(Anh Tuấn Anh – TPHCM)

Xem thêm:
>> Bản ghi chép tay có được bảo hộ hay không?
>> Tác phẩm nhiếp ảnh theo quy định pháp luật sở hữu trí tuệ
>> Tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả như thế nào?

Trả lời:

Chào anh, cảm ơn anh đã tin tưởng để chia sẻ thắc mắc của mình đến Phan Law Vietnam. Đối với vấn đề mà anh thắc mắc, chúng tôi xin phép được giải đáp thắc mắc và tư vấn dựa trên những quy định của luật doanh nghiệp như sau:

Tác phẩm phái sinh là gì?

Sáng tạo không chỉ dừng lại ở việc sáng tạo tác phẩm mới mà còn sáng tạo trên các tác phẩm đã có sẵn. Khái niệm “tác phẩm phái sinh” được sử dụng trong các trường hợp này. Cụ thể theo quy định tại khoản 8 Điều 3 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi bổ sung năm 2009, 2019 quy định về tác phẩm phái sinh: “Tác phẩm phái sinh là tác phẩm dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, tác phẩm phóng tác, cải biên, chuyển thể, biên soạn, chú giải, tuyển chọn.”

Từ định nghĩa này, chúng ta có thể phân loại tác phẩm phái sinh thành các loại sau:

– Tác phẩm dịch: Đây là tác phẩm được chuyển đổi từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, giữ nguyên nội dung như ban đầu. 

Ví dụ: Quyển tiểu thuyết kinh điển Tiếng chim hót trong bụi mận gai được dịch từ tiểu thuyết gốc The Thorn Birds) của nữ văn sĩ người Úc Colleen McCullough.

Tác phẩm dịch cũng được xem là tác phẩm phái sinh

– Tác phẩm phóng tác: Đây là tác phẩm phỏng theo một tác phẩm đã có sẵn, đồng thời được nhưng sáng tạo, làm mới bằng nhiều chi tiết.

Ví dụ: Phim điện ảnh Kiều chọn một lát cắt từ Truyện Kiều – Nguyễn Du, nhưng có sự thay đổi về tuyến nhân vật, lược bớt hoặc bổ sung nhiều tình tiết khác với bản gốc.

– Tác phẩm cải biên: Là tác phẩm sáng tạo dựa trên tác phẩm gốc nhưng có sự thay đổi về hình thức diễn đạt. 

– Tác phẩm chuyển thể: là tác phẩm được sáng tạo trên nội dung tác phẩm gốc nhưng có sự thay đổi về loại hình nghệ thuật. Ví dụ: Các bộ phim chuyển thể từ truyện.

– Tác phẩm biên soạn: Đây là tác phẩm được tạo ra trên cơ sở thu thập, chọn lọc nhiều tài liệu sau đó tự biên tập, viết lại theo một tiêu chí nhất định.

– Tác phẩm chú giải: Là tác phẩm có chức năng giải thích, làm rõ nghĩa một số nội dung trong tác phẩm khác.

– Tác phẩm tuyển chọn: Đây là tác phẩm được hình thành dựa trên sự tập hợp, chọn lọc, sắp xếp những tác phẩm đã tồn tại trước đó. Việc tuyển chọn đó thường sẽ dựa theo những điều kiện hoặc theo những yêu cầu nhất định của tác giả hay chủ sở hữu quyền tác giả

Ví dụ: Sách Nam Cao Truyện Ngắn Tuyển Chọn bao gồm các truyện ngắn của nhà văn Nam Cao, được tác giả chọn lọc và sắp xếp lại.

Tác phẩm phái sinh có được bảo hộ quyền tác giả hay không?

Tác phẩm phái sinh có được bảo hộ quyền tác giả hay không là thắc mắc của rất nhiều độc giả. Theo quy định tại khoản 2 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi bổ sung năm 2009, 2019

“2. Tác phẩm phái sinh chỉ được bảo hộ theo quy định tại khoản 1 Điều này nếu không gây phương hại đến quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh.”

Vậy tác phẩm phái sinh nếu như được sáng tạo ra mà ảnh hưởng đến quyền nhân thân hay quyền tác giả của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả thì không được pháp luật bảo hộ.

Tác phẩm phái sinh có được bảo hộ quyền tác giả hay không?

Ngoài ra, việc làm tác phẩm phái sinh phải xin phép tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, trừ trường hợp chuyển tác phẩm sang chữ nổi hoặc ngôn ngữ khác cho người khiếm thị theo điểm i khoản 1 Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2009, 2019.

Với bài viết trên, mong rằng Anh đã hiểu tác phẩm phái sinh là gì, tác phẩm phái sinh có được bảo hộ quyền tác giả hay không. Trên thực tế, việc xác định tác phẩm phái sinh cũng như bảo hộ quyền tác giả đổi với tác phẩm phái sinh không phải lúc nào cũng đơn giản. Để được tư vấn cụ thể hơn về quyền tác giả cũng như các vấn đề pháp lý khác, hãy liên hệ chúng tôi theo thông tin dưới đây:

PHAN LAW VIETNAM
Hotline: 0794.80.8888 – Email: info@phan.vn
Liên hệ Văn phòng Luật Sư