Tết cổ truyền đại diện cho lễ hội truyền thống quan trọng nhất trong năm của cộng đồng người Việt. Tuy nhiên, không phải ai cũng có kiến thức sâu rộng về nguồn gốc và ý nghĩa của ngày Tết. Bài viết dưới đây Phan Law Vietnam sẽ cung cấp thông tin hữu ích để giúp bạn hiểu rõ về ngày lễ truyền thống này!
Tết cổ truyền là gì?
Tết cổ truyền hay còn được gọi là Tết Nguyên Đán, một lễ hội lớn nhất trong các ngày lễ truyền thống của Việt Nam. Nó đánh dấu sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, kết nối với chu kỳ hoạt động của đất trời và sự sống của mọi sinh linh.
Tết cổ truyền tại Việt Nam mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện sự kiên cường của cuộc sống và khao khát hài hòa giữa Thiên – Địa – Nhân. Lễ hội thể hiện mối liên kết giữa con người với thiên nhiên trong bối cảnh văn hóa nông nghiệp, gia đình và cộng đồng dân tộc, cũng như niềm tin thiêng liêng trong tâm linh.

Nguồn gốc của Tết cổ truyền
Có nghiên cứu cho rằng, do bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi văn hóa Trung Quốc suốt hơn 1000 năm thời kỳ Bắc thuộc, Tết Nguyên Đán cũng là một trong những nét văn hóa được du nhập trong giai đoạn đó. Theo lịch sử Trung Quốc, nguồn gốc của Tết xuất phát từ đời Tam Hoàng Ngũ Đế và đã trải qua nhiều thay đổi theo từng giai đoạn lịch sử.
Trong thời kỳ đời Tam Vương, nhà Hạ ưa màu đen, do đó chọn tháng Giêng (tức tháng Dần) làm tháng Tết. Nhà Thương ưa màu trắng, nên họ lựa chọn tháng Sửu, tương đương tháng chạp, làm tháng đầu tiên của năm mới. Nhà Chu thích màu đỏ, và họ chọn tháng Tý (tức tháng mười một) làm tháng Tết.
Các vị vua này có quan điểm về ngày giờ “tạo thiên lập địa” như sau: giờ Tý liên quan đến trời, giờ Sửu liên quan đến đất, giờ Dần liên quan đến sự sinh ra của con người. Vì vậy, ngày Tết được xác định theo quan điểm này.
Ở thời Đông Chu, Khổng Tử đã thay đổi ngày Tết vào một tháng cố định là tháng Dần. Trong thời nhà Tần (thế kỷ 3 TCN), Tần Thủy Hoàng lại chuyển ngày Tết sang tháng Hợi, tức là tháng mười. Tới thời nhà Hán, Hán Vũ Đế (140 TCN) quyết định ngày Tết vào tháng Dần, tức tháng Giêng và từ đó, không có triều đại nào thay đổi ngày Tết nữa.
Khi đến đời Đông Phương Sóc, ông đưa ra quan điểm rằng ngày tạo thiên lập địa được bổ sung với giống gà vào ngày thứ nhất, giống chó vào ngày thứ hai, giống lợn vào ngày thứ ba, giống dê vào ngày thứ tư, giống trâu vào ngày thứ năm, giống ngựa vào ngày thứ sáu, loài người vào ngày thứ bảy và ngày thứ tám mới sinh ra ngũ cốc. Do đó, ngày Tết thường được đếm từ mồng một đến mồng bảy.
Tuy nhiên, ở mỗi thời trong sách sử, các nhà nghiên cứu đều phân tích và ý kiến khách nhau về những yếu tố gì dẫn đến việc hình thành nên cái Tết như ngày nay và vẫn chưa có tài liệu nào xác định chính thức về nguồn gốc ra đời của Tết cổ truyền Việt Nam.
Ngoài ra, theo sự tích “Bánh chưng, bánh dày”, Tết Nguyên Đán có thể đã xuất hiện từ thời các vua Hùng, với truyền thuyết về chàng Lang Liêu và bánh chưng.
Ý nghĩa của ngày Tết cổ truyền là gì?
Đối với người Việt, Tết Nguyên Đán không chỉ là thời khắc chuyển giao giữa năm cũ với năm mới trong lịch mặt trăng, mà còn mang đến nhiều ý nghĩa tâm linh và văn hóa sâu sắc. Theo quan niệm phương Đông, đây là khoảnh khắc mà trời đất hòa quyện, và con người kết nối gần gũi hơn với thần linh.
Tết cổ truyền từ xưa đã là dịp mà người nông dân thể hiện lòng thành kính đến các vị thần linh như thần Đất, thần Nước, thần Mưa, thần Sấm, thần Mặt trời, hy vọng cho một năm mưa tốt, gió thuận lợi và mùa màng bội thu. Bên cạnh đó, ngày này cũng được coi là “làm mới”, nơi mọi người có thể kỳ vọng vào một năm mới an lành, sung túc và thuận lợi, đồng thời để lại phía sau mọi điều không may mắn của năm cũ.
Tết cổ truyền còn là thời điểm mọi người chuẩn bị và trang trí nhà cửa để tạo nên một không khí ấm cúng và trang trọng. Dịp này cũng là lúc mọi người làm mới về mặt tinh thần và tình cảm, tăng cường mối quan hệ gia đình. Trong ngày Tết, các gia đình thường tụ họp để chúc Tết, thắp hương tưởng nhớ ông bà, tổ tiên, và tạ ơn vì sự phù hộ trong suốt một năm qua.
Hy vọng rằng rằng qua bài viết trên của Phan Law Vietnam, mọi người đã có thêm hiểu biết về ý nghĩa của Ngày Tết cổ truyền trong văn hóa dân tộc. Chúc tất cả các bạn có một năm mới an khang, thịnh vượng và may mắn!
PHAN LAW VIETNAM
Hotline: 0794.80.8888 – Email: info@phan.vn
Liên hệ Văn phòng Luật Sư