Thủ tục đăng ký khai tử

Theo quy định tại Điều 33 Luật Hộ tịch 2014, trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày có người chết, vợ chồng hoặc con, cha mẹ hoặc người thân thích khác của người chết có trách nhiệm đi đăng ký khai tử (nếu những người này không trực tiếp đi đăng ký thì có thể ủy quyền cho người khác làm thay; việc ủy quyền phải bằng văn bản và phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định). Trường hợp người chết không có người thân thích, thì đại diện của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan có trách nhiệm đi khai tử. 

Người đăng ký khai tử cần nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy báo tử hoặc giấy tờ khác thay giấy báo tử cho cơ quan đăng ký hộ tịch. Khoản 2 Điều 4 Nghị định 123/2015 quy định giấy báo tử hoặc giấy tờ khác thay giấy báo tử như sau: Đối với người chết tại cơ sở y tế, thì thủ trưởng cơ sở y tế cấp giấy báo tử.

Đối với người chết do thi hành án tử hình, thì chủ tịch hội đồng thi hành án tử hình cấp giấy xác nhận việc thi hành án tử hình thay giấy báo tử. Đối với người bị tòa án tuyên bố là đã chết, thì bản án, quyết định có hiệu lực của tòa án thay giấy báo tử. Đối với người chết trên phương tiện giao thông, chết do tai nạn, bị giết, chết đột ngột hoặc chết có nghi vấn, thì văn bản xác nhận của cơ quan công an hoặc kết quả giám định của cơ quan giám định pháp y thay giấy báo tử. Đối với người chết không thuộc một trong các trường hợp trên, thì UBND cấp xã nơi người đó chết có trách nhiệm cấp giấy báo tử. Ngay sau khi nhận được giấy tờ theo đúng quy định, nếu thấy việc khai tử đúng thì công chức tư pháp – hộ tịch ghi nội dung khai tử vào sổ hộ tịch, cùng người đi khai tử ký tên vào sổ hộ tịch và báo cáo chủ tịch UBND cấp xã cấp trích lục cho người đi khai tử. 

Liên quan đến thủ tục khai tử, cá nhân, tổ chức nào thực hiện một hoặc một số hành vi vi phạm quy định sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý tương ứng với từng hành vi đó (Điều 31 Nghị định 110/2013). Hành vi sửa chữa, tẩy xóa, làm sai lệch nội dung giấy tờ do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cấp để làm thủ tục đăng ký khai tử, bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 – 500.000 đồng. Hành vi sử dụng giấy tờ giả hoặc làm chứng sai sự thật cho người khác để làm thủ tục đăng ký khai tử, bị phạt tiền từ 1 triệu – 3 triệu đồng. Hành vi làm giả giấy tờ để làm thủ tục đăng ký khai tử, bị phạt tiền từ 3 triệu – 5 triệu đồng. Hành vi đăng ký khai tử cho người đang sống hoặc cố ý không đăng ký khai tử cho người chết để trục lợi, bị phạt tiền từ 5 triệu – 10 triệu đồng.